Hard Disk Nedir? Ne İşe Yarar?

hard disk nedir

Herkese merhaba. Bilmeyenler için bilgisayarlarda depolama aygıtı olarak kullandığımız hard disklerden (kısaca HDD), Türkçesiyle sabit disklerden bahsedeceğim. Bu yazıda hard disk nedir? ne işe yarar? gibi soruların cevaplarını basit ve anlaşılır bir şekilde vermeye çalışacağım. Öncelikle yazımın hemen başındayken hard disk ve HDD dışında aynı şeyi ifade eden bir başka tanım daha olduğunu da belirtmek isterim, o da sabit disk. Hepsi aynı şeyi ifade etmektedir, bu yüzden tercihe göre bazı yerlerde hard disk yazdığını görmekteyken bazı yerlerde sabit disk yazdığını ya da sadece kısaca HDD yazdığını görebilirsiniz.

Peki neden bir ürünün üç adet ismi mevcut? Kısaca bundan bahsedip ardından hard diskin detaylarına inelim. Hard disk, ürünün İngilizce adıdır ve HDD kısaltması da bundan türetilmiştir. Sabit disk ise hard diskin Türkçe olarak çevrilmiş halidir. Bu yüzden hangisi kullanılırsa kullanılsın aynı şeyi ifade etmektedir. Yaptığımız kısa girişten sonra hard disk nedir ve ne işe yarar konusu üzerine devam edelim.

  • Hard Disk Nedir? Ne İşe Yarar?

Hard disklerin temel görevi veri depolamaktır. Bilgisayarı bilgisayar yapan donanımların çalışmasını sağlayan işletim sistemi, programlar, oyunlar, medya dosyaları gibi kalıcı verilerin tamamı hard disk içinde bulunmaktadır. Bu yüzden oldukça önemli parçalardan bir tanesidir. Hard diskler oldukça hassastır ve bu yüzden sarsılma, darbe gibi durumlara karşı dikkat edilmelidir. Kasa içerisinde kesinlikle sabitlenerek kullanılmalıdır ve kasa da darbe, sarsılma gibi durumlar için korunmalıdır.

Hard disk ne kadar kasa içerisinde düzgün konumlandırılmış olsa da kasanın dışarıdan alacağı sert bir darbe de hard diskin bozulmasına neden olabilir. Bu kısımda hard disk nedir? sorusunun cevabını verdikten sonra şimdi nasıl çalıştığına geçelim.

  • Hard Disk (Sabit Disk/HDD) Nasıl Çalışır?

Veriler hard diskin içerisinde bulunan bir diske, okuma-yazma işleminin yapılmasını sağlayan manyetik kafa yardımıyla yazılır. Böylece bilgisayarı kullanırken yaptığımız tüm veri kaydetme ve tüm veri okuma işlemleri gerçekleşmiş olur. Yani çalışma prensibi çok basittir, adından da anlaşılacağı üzere veriler bir disk üzerine yazılmak suretiyle kaydedilir.

  • Hard Disklerde Kapasite

Günlük kullanımda gigabyte ve terabyte cinsinden boyutlarla ifade edilen hard diskler bulunmaktadır. 1024 gigabyte=1 terabyte yaptığından dolayı, 1 terabyte altında kapasiteye sahip olan hard diskler gigabyte cinsinden ifade edilmektedir. 1024 gigabyte boyutlu hard diskler ise 1 terabyte olarak ifade edilir ve sonrası da 2 terabyte, 3 terabyte olarak devam eder.

Kapasite ile ilgili olarak bir ufak detay daha vermek istiyorum. Örneğin; 500 gigabyte kapasiteye sahip bir hard diskiniz var. Bunu bilgisayarınıza taktığınız zaman tam olarak 500 GB şeklinde görmezsiniz, 470-480 GB civarı küsuratlı olarak görürsünüz. Bu noktada korkmanız gereken bir şey yok, tamamen normal bir durumdur ve tüm hard disklerde durum böyledir.

hard disk nedir

  • Hard Disklerin Boyutları

Piyasadaki hard disklere baktığınız zaman 2 farklı boyutta hard disk olduğunu göreceksiniz. Bunlar 2,5 inç ve 3,5 inç hard diskler. Hard disklerde boyut “inç” cinsinden ifade edilir. 1 inç ise 2,54 santimetreye tekabül eder. 3,5 inçlik hard diskler masaüstü bilgisayarlarda kullanılırlar. 2,5 inçlik hard diskler masaüstü bilgisayarlarda da kullanılabildiği gibi genel kullanım alanları dizüstü bilgisayarlar ve oyun konsollarıdır. Bunun nedeni de dizüstü bilgisayarlarda ve oyun konsollarında 3,5 inçlik hard disk takabilecek kadar büyük bir hard disk yuvası bulunmamasıdır.

Bu kısımda ek olarak bir de dizüstü bilgisayarlara ikinci bir hard disk takımından bahsedeceğim. Normalde tüm dizüstü bilgisayarlarda yalnız bir adet hard disk yuvası bulunmaktadır. Kapasite arttırılmak istenildiğinde veya SSD’ye geçiş yapılmak istendiğinde mevcut hard diskin sökülmesi gerekir.

Dolaylı yoldan da olsa dizüstü bilgisayarlara ikinci bir hard disk veya SSD takmak mümkündür. Bunun için de elbette bir şeyden feragat etmek gerekiyor, o da DVD sürücüsü. DVD sürücüsü sökülmesi suretiyle dizüstü bilgisayar içerisinde boş bir alan elde edilmiş oluyor. Sonrasında gerekli bağlantı sağlanarak oraya ikinci bir hard disk veya SSD yerleştirilerek ek bir depolama alanı elde edilmiş olur. Bu kullanım türü tamamen tercih meselesidir.


  • Hard Disklerde Dönüş Hızı (RPM)

Hard disklerin hızları, RPM (Rotate Per Minute) cinsinden “dönüş hızı” şeklinde ifade edilir. Markaya, modele ve kaliteye göre farklı RPM değerine sahip hard diskler bulunmaktadır. Standart bilgisayar kullanıcılarının bilgisayarlarında genellikle 5400, 5900 ve 7200RPM’lik hard diskler bulunur. RPM değeri ne kadar yüksekse, hard diskin hız anlamında performansı da o kadar iyi demektir. Bu yüzden 7200RPM hard disk tercih etmenizde fayda vardır.

Bu bahsettiğim RPM hızlarının dışında bir de İntellipower mevcut. İntellipower ise Western Digital, kısa adıya WD markasının hard disklerinde kullanmış olduğu bir teknolojidir. Net bir RPM cinsinden hız değeri bulunmamaktadır. Temel çalışma prensibi ise ihtiyaç dahilinde hızını arttırması, normal kullanımda düşük hızda çalışarak güç tasarrufu sağlamasıdır. Eğer performans önemli değil diyorsanız güç tasarrufu bakımından İntellipower bir hard disk tercih edebilirsiniz.

  • Hard Disklerde Ön Bellek (Cache Bellek)

Ön bellek bir diğer adıyla cache bellek için, hard disklerin hafızasıdır diyebiliriz. Normal bilgisayar kullanımımızda bile birçok işlem yaparız. Bunlar farklı işlemler de olabilir aynı işlemler de. Ön belleğin tam işlevini aktarabilmek için bir örnek vermek iyi olur.

Örneğin bir programı açtınız bir şeyler yapıp kapattınız. Sonrasında tekrar açtınız. Programı ilk açışınız ile sonraki açışınız arasında hız farkı vardır, ikincisi daha hızlı gerçekleşir. Bunun nedeni de hard disk, ilk açışınızda bu işlemi ön belleğine atar. Tekrar aynı işlemi yaptığınızda ise bu sefer daha hızlı gerçekleştirir. Ön belleği en basit şekilde böyle anlatabilirim.

Ön bellekler megabyte cinsinde değerlere sahiptirler. Piyasadaki hard disklere baktığınızda 8 MB’tan 256 MB’a kadar ön belleğe sahip birçok hard disk bulabilirsiniz. Ön bellek tek başına çok kritik bir özellik değildir. Fakat daha fazla işlemi daha hızlı gerçekleştirebilme adına yüksek olmasında elbette fayda vardır. Tavsiye isteyenler için 64MB ön belleğe sahip hard diskler idealdir diyebilirim.


  • Hard Disklerde Bölümlendirme (Partition)

Hard diskleri bölümlendirerek kullanmak mümkündür. Peki bölümlendirme nedir ve ne işe yarar? Hard diski, kullanım ihtiyacınıza göre istediğiniz kadar bölüme ayırabilirsiniz. Bölümlendirme yaptığınızda işlemin adından da anlaşılacağı üzere hard diskiniz tek bir alan şeklinde değil, 2 veya daha fazla alan şeklinde gözükür. “Bilgisayarım”a girdiğiniz taktirde ekstra başka hard disk takılıymış gibi görürsünüz.

Bir örnekle bu kısmı da noktalayalım. Diyelim 500 GB kapasiteli bir hard diske sahipsiniz. Bunu ikiye bölmeniz halinde 250 GB ve 250 GB şeklinde iki ayrı bölüm elde edersiniz. Daha önce de bahsettiğim gibi hard disklerin kapasiteleri hiçbir zaman üstlerinde yazdığı gibi düz değildir, küsuratlıdır fakat daha iyi anlayabilmeniz için bilerek böyle yazdım.

Yani, böyle bir bölümlendirme yapmanız halinde bir kısma işletim sistemi ile programları kurabilirsiniz. Diğer kısımda ise önemli dosyalarınızı saklayabilmeniz mümkün. Böylece bilgisayarınızda bir sıkıntı oluşması halinde format atmanız gündeme geldiğinde sadece işletim sisteminin bulunduğu kısma format atarsınız. Diğer kısım zaten ayrı bir kısım olduğundan dosyalarınıza herhangi bir şey olmaz.

hard disk nedir

  • Hard Disklerde Bağlantı

Hard disklerin bağlantı noktaları İDE (PATA-ATA-EİDE-ATAPİ) veya SATA (Serial ATA) şeklinde olabilmektedir. Bunlar dışında da bağlantı şekilleri var fakat İDE ve SATA, günlük işlemlerimizde kullandığımız bilgisayarların hard disklerinin bağlantı şekilleri olduğu için sadece bunlara değineceğim. İDE eski nesil bir bağlantı çeşididir. Ayrıca bu bağlantı türünde bir hard disk bulmanız artık çok zordur.

Günümüzde standart olarak SATA bağlantısı kullanılmaktadır. SATA’da kendi içerisinde gelişimlerinden dolayı şu anlık SATA, SATA 2 ve SATA 3 şeklinde üçe ayrılmaktadır. Bu üçünün arasında teknolojik açıdaki farktan dolayı veri aktarım hızı farkı bulunmaktadır. En yeni ve güncel SATA, şu anlık SATA 3’tür.

SATA bir hard diskin bağlantısı çok basittir. Bir SATA kablosunun bir tarafını hard diske, diğer kısmını da anakartta bulunan SATA kısmına takarsınız. Sonrasında ise hard diskinizin güç alması için güç kaynağınızdan gelen SATA güç kablosunu da hard diskinize takarsınız ve işlem tamamlanır. Hard disk, montajı en basit parçalardan bir tanesidir.


  • Hard Disk Nedir? Ne İşe Yarar? Sonuç Bölümü

Yazının başlarında hard disk nedir? ne işe yarar? gibi temel soruların cevabını elimden geldiğinde vermeye çalıştım. Sonrasında ise hard diskler ile ilgili karşılaşabileceğiniz kapasite, dönüş hızı, ön bellek, bölümlendirme ve bağlantı gibi önemli noktaları örneklerle açıklamaya çalıştım. Uzun ama faydalı bir yazı olduğunu düşünüyorum. Hard diskler ile alakalı birçok şeyi bu yazı ile birlikte bir arada bulmuş ve öğrenmiş olacaksınız.

Hard diskler veya yazı hakkında görüşlerinizi aşağıdaki yorumlar kısmında paylaşabilirsiniz. Bu ve buna benzer diğer bilgilendirici içerikler için de buraya tıklayabilirsiniz. Sonraki yazılarda görüşmek üzere…

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir